zondag 24 maart 2024

An en uut (aan en uit)

De tilleviesje dooddoen (de televisie uitzetten).

Ook 't lucht moe je dooddoen (ook het licht moet je uitdoen).

Stikt è kè de portatief an (de draagbare radio aanzetten).

Bovenstaande uitspraken worden tegenwoordig minder gebruikt.

En oede tilleviesje (oude televisie)

vrijdag 8 maart 2024

In nof werk'n (in de tuin werken)

Wiene emme ollemaale nodig voe in den nof te werk'n? (wat hebben we allemaal nodig om in de tuin te werken?).

E schuppe (een schop), è spa (spade), è rakel (gazonhark), èn oenkruudstekker (om onkruid te verwijderen) en è kortewagen (kruiwagen). 

Om je vuleheid (vuilnis) op te kuuschen (reinigen) è je nodig è vuulblek (vuilnisblik) en è zwientje (borsteltje) en è ruuscher (straatborstel) of è vagebustel (veegborstel). 



zondag 25 februari 2024

Tis tied (het is tijd)

Enkele toffe uitspraken die nog veel worden gebruikt:

Je kud ol è kiend koop'n in dien tied (dat gaat hier wel heel traag).

't Sop de kooln nie wèrd (het is echt de moeite niet).

En is mo è schorte groot (hij is helemaal niet groot).

En oed boek (een oud boek)


dinsdag 20 februari 2024

Schoone klere'n andoe'n (mooie kledij dragen)

Ik zal het ditmaal voornamelijk houden bij mannenkledij. 

De meesten zeggen klere'n voor kledij. Vroeger sprak men eerder van kult'n (kledij).

Oendergoed (ondergoed):

En oenderbroek (onderbroek, slip) of è callesong (lange onderbroek; komt van het Frans caléçon) en niet te vergeten èn oenderlief (onderhemd).

Je werkeklere'n (dagelijkse kledij):

En nemde, è broek, è boai, schoene'n èn koesen. (hemd, broek, trui, schoenen en kousen).

Vergeet nooit je hemd mooi in je broek te steken, anders krijg je hier rap de opmerking van:

stik je sleppe'n in je broek. (steek je hemd in je broek).

Als't koed is moe je je boai (boy) andoe'n. (als het koud is moet je je trui aandoen).

De zundagen en d'hoogdage'n dragen we schoone klere'n (op zondagen en feestdagen dragen we mooie kledij):

E schoon nemde mèt è schone broek en è plastrong. (mooi hemd en broek met een das). E debardeur (trui zonder mouwen) en è pardesu (overjas). 

Zo, nu zie je kloar voe na de messe te goan (nu ben je klaar om naar de mis te gaan).

Ze zien op under best'n (ze zijn mooi aangekleed).




woensdag 14 februari 2024

Slunse (vod, vuile vrouw)

E slunse, ik denk als niet West-Vlaming toch een van de moeilijkste woorden om uit te spreken.

We gebruiken bij ons het woord slunse het meest in de betekenis van een vod. 

We kunnen è stofslunse gebruuken voe 't stof of te doe'n (met een stofdoek het stof afnemen).

Vroeger had je dan ook nog è slunsevint (voddenophaler).

Er is ook de uitspraak: gif mo slunse (doe maar voort) of slunse geev'n (die zet er vaart achter).

Dan een minder mooi woord: è slunsewuuf (vuile vrouw of een vrouw van lichte zeden, ze loopt van de ene naar de andere vent).

E wuuf zit op eur bedde (vrouw zit op haar bed).


Een eigen taal.

Onlangs vertelde iemand mij dat we in West-Vlaanderen geen dialect spreken. Jullie spreken wel een 'eigen taal'. Iets om over na te denken.

Peize'n (nadenken)


maandag 5 februari 2024

Schuttels (de afwas)

Onze Jeroen Meus zou zeggen: het is dagelijkse kost, de afwas doen.

Maar in de de Westhoek doen we de schuttels (de afwas doen). Maar we moeten de schuttels woschen met d'hand omme gèn schuttelmachine èn. (We moeten de afwas doen met de hand als we geen vaatwasser hebben).

Hierbij geef ik enkele voorbeelden van keukenbenodigdheden:

fersjette (vork) 

è panne (braadpan)

schutteldoek (schoteldoek)

tallore (bord)

tasse (tas voor koffie of thee)

sous-tasse (ondertas voor koffietas)

soepekomme (tas voor soep)

de schuttels ofdrogen (de afwas met de handdoek afdrogen)

Als we gedaan hebben met de afwas bergen we alles op in 't schof (lade) of de kasse (keukenkast). Het meervoud van è shof is schoven en van è kasse is 't kassen.

Massa schuttels (een berg afwas)